ارگ کریمخانی
درباره ارگ کریمخانی:
ارگ کریمخانی در مرکز شهر شیراز قرار دارد. ارگ کریمخانی در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شدهاست و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را بهعنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریمخانی معروف شد.
در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ کریمخانی بهعنوان زندان استفاده شد که آسیبهایی به آن وارد شد. در سال ۱۳۵۰ ارگ کریمخانی به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد.
بنای بزرگ ارگ کریمخانی اکنون زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره میشود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا آغاز شدهاست تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار گیرد.
ساخت ارگ کریمخانی بین سالهای ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی انجام شد و کریمخان بهترین معماران زمان خود را جهت ساخت آن بکار گرفت. او همچنین بهترین مصالح را از داخل و خارج کشور تهیه و ساخت بنا را بهسرعت تمام کرد.
ارگ کریمخانی در دوره زندیه بهعنوان محل استقرار حکومت و در دوره قاجاریه بهعنوان محل زندگی فرمانداران محلی استفاده میشد. عبدالحسین میرزا فرمانفرما حکمران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.
بنای ارگ کریمخانی ترکیبی از دو معماری مسکونی و نظامی است. بخش درونی ارگ کریمخانی با ایوانها و اتاقهای نقاشی شده، آبنماها و باغچهها از ظرافت خاصی برخوردار است.
سه ضلع شمال، جنوب و غرب ارگ کریمخانی هر یک دارای یک ایوان و ۶ اتاق مسکونی در دو طرف آن است. ضلع شرقی شامل حمام خصوصی و برخی امکانات خدماتی است. برج و باروی چهارگانه به انضمام خندقی که سابقاً دور آن حفر شده بود نیز نقش دفاعی بنا را بر عهده داشتهاند. ضخامت دیوارها در پایه ۱۲ متر و در بالا ۳ متر است. ارتفاع برج ها نیز ۱۴ متر است و از آجر ساخته شدهاند.
یکی از برجهای چهارگانه ارگ کریمخانی مانند برج پیزا کج شده است و به این خاطر یکی از جاذبههای گردشگری شیراز به حساب میآمد. روند توقف کجشدگی این برج به لحاظ فنی و مهندسی مورد اهمیت قرار دارد.
در قسمت لبه های دیوار باروی ارگ کریمخانی جان پناه های بسیار مناسبی جهت دیده بانی و تیراندازی به هنگام جنگ ساخته شده است.
ظاهر بنای ارگ کریمخانی حتی در محوطه داخلی تزیین زیادی ندارد و تنها به نمای داخلی اتاقها محدود می شود. مصالح عمده بکار رفته در بنا آجر و سنگ می باشد به جزء سنگ مرمر بکار رفته که از تبریز آورده اند.
آب ارگ کریمخانی از آب قنات رکن آباد معروف به رکنی تامین می شده است. این آب از نظر املاح معدنی بهترین آب شیراز محسوب می شده است و هم اکنون با خراب شدن این قنات سیستم آبرسانی این مجموعه از بین رفته است. حمام ارگ کریمخانی جزو اولین حمام های اختصاصی با این سبک در ایران می باشد و جهت استحمام خانواه سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفته است. در حال حاضر ارگ کریمخانی یک بنای تاریخی و دیدنی محسوب می شود و هرساله افراد زیادی از سراسر دنیا برای دیدن این بنای تاریخی به شیراز می آیند و از نزدیک شاهد زیبایی های ارگ کریمخانی می شوند.
آرامگاه حافظ، شاهچراغ، مسجد نصیرالملک، نارنجستان قوام و بازار وکیل از دیگر جاذبه های گردشگری هستند که در نزدیکی ارگ کریمخانی می باشند.
آدرس ارگ کریمخانی:
ایران، شیراز، خیابان زند، مترو زندیه، ارگ کریمخانی