چالوس

درباره چالوس:

کلیات چالوس

شهر چالوس با جمعیتی نزدیک به ۷۰ هزار نفر مرکز شهرستان چالوس در استان مازندران در ایران است. شهر چالوس در فاصله

• ۱۹۸ کیلومتری شمال تهران
• ۶۱ کیلومتری غرب نور
• ۱۹۵ کیلومتری شرق و جنوب شرقی رشت
• ۱۷۳ کیلومتری غرب ساری
• ۳۰۸ کیلومتری غرب گرگان
• ۶۱۷ کیلومتری غرب و جنوب غربی بجنورد
• ۹۰۱ کیلومتری غرب مشهد
• ۴۶۰ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل
• ۸۷۹ کیلومتری شرق و جنوب شرقی ارمیه
• ۷۴۰ کیلومتری جنوب شرقی و شرق تبریز
• ۲۶۸ کیلومتریشمال شرقی قزوین
• ۶۳۷ کیلومتری شمال اصفهان
• ۱۱۲۱ کیلومتری شمال شیراز
• ۸۱۳ کیلومتری شمال یزد
• ۱۱۷۴ کیلومتری شمال و شمال غربی کرمان
• ۱۵۹۵ کیلومتری شمال غربی زاهدان
• ۲۰۰۱ کیلومتری شمال غربی بندر چابهار
• ۱۵۱۰ کیلومتری شمال بندر عباس
• ۶۷۰ کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه
• ۶۵۶ کیلومتری شمال و شمال شرقی خرم آباد
• ۱۱ کیلومتری غرب نوشهر
• ۵۰ کیلومتری شمال و شمال شرقی کلاردشت
• ۱۷ کیلومتری شرق شهر توریستی نمک آبرود
• ۸۰ کیلومتری شرق و جنوب شرقی رامسر
• ۱۲۱ کیلومتری غرب بابلسر
• ۱۰۵ کیلومتری شمال غربی و غرب آمل
• ۱۳۵ کیلومتری غرب و شمال غربی بابل
• ۵۶ کیلومتری شرق و جنوب شرقی تنکابن

واقع شده است.

شهر چالوس از شهرهای تاریخی و باستانی ایران و مازندران محسوب می شود که درجلگه میانی گرانه دریای خزر شکل گرفته است.

اکثر اهالی شهر چالوس از بومیان کلارستاق که طبری تبار (مازندرانی) هستند می باشند البته تعدادی مهاجر گیلانی و کرد نیز در شهر چالوس زندگی می کنند. گیلانی ها در دوران پهلوی برای کار در کارخانه حریر بافی و زراعت به شهر چالوس مهاجرت کردند؛ کردهای خواجه وند نیز در دوران قاجار به شهر چالوس تبعید شدند. همچنین در نواحی شرق چالوس، کجوری ها ساکن هستند.

چالوس در منطقه رویان شمال ایران واقع شده است. منطقه رویان شامل سرزمین آباد در غرب مازندران است که شامل نور، کجور، کلارستاق، لنگا، تنکابن، سختسر، هوسم، الموت، طالقان، لورا، ارنگه، رودبار قصران و لار قصران می شود.

جاده چالوس چهارمین جاده زیبای جهان است و شهرستان چالوس از پرترددترین مناطق گردشگری ایران محسوب می شود.

 

تاریخچه چالوس:

در دوران باستان، چالوس بخشی از تپورستان و ناحیه رویان بود. چالوس که خود بخشی از کلارستاق است به همراه کجور و تنکابن از نواحی اصلی سرزمین رویان بوده است.

چالوس و به طور کلی طبرستان (مازندران کنونی) در دوران هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، خلفای راشدین، امویان، و عباسیان تا حدود زیادی خودمختار بودند و به ندرت مستقیماً تحت امر حاکمان ایران قرار می گرفتند و علت آن هم موقعیت جغرافیایی منطقه بوده است که مانع از دسترسی راحت برای مهاجمان می شده است از همین رو حاکمان محلی نقش اصلی را در اداره منطقه بازی می کردند.

در سال ۸۳۰ هجری قمری ملک کیومرث رستمدار (به منطقه رویان، رستمدار نیز می گویند) حاکم رویان (کلارستاق، کجور و نور) بود که با حکام کیایی گیلان دشمنی سختی پیدا می کند و جنگ سختی بین آنها روی می دهد که نهایتاً ملک کیومرث مناطق بسیاری را تحت حاکمیت خود در می آورد و پسران و نوادگان وی نیز این قلمرو را به نور در سمت شرق و لاهیجان در سمت غرب نیز توسعه می دهند و این سلسله تا اواسط صفویان بر منطقه رویان حکمرانی می کنند.

در سال ۷۸۴ تیمور گورکانی ملقب به تیمور لنگ گرگان و مازندران را تسخیرکرد و ویرانی بسیاری به بار آورد و چالوس در حد روستای کوچکی درآمد.

در دوران سلطان حسین صفوی، کیا نعیم بیک میار از خاندان کلارستاق که از نوادگان ملک کیومرث رستمدار بود حکمران محال کجور، کلارستاق (چالوس، مرزن آباد و کلاردشت)، و مضافات گردید و پس از او برادرش کیا عباس میار کلارستاقی حاکم ولایت نور شد.

در عصر زندیه؛ محمدخان دادوئی از خاندان سوادکوه حاکم مازندران و محال ثلاث نور، کجور، و کلارستاق شد.

در دوران قاجار؛ طبرستان تحت امر شاهان قاجار بود زیرا شاهان قاجار از منطقه طبرستان بودند و بر منطقه اشراف کامل داشتند و حاکمان منطقه رویان و کلارستاق را آنها منصوب می کردند.

از زمان ملک کیومرث؛ بارها بین تنکابنی ها و کلارستاقی ها تنش و درگیری پیش آمده است.

از دوران رضاخان پهلوی کم کم چالوس توسعه یافت و به آنها توجه بیشتری شد.

حزب کشاورز ه بعدها حزب جنگل نام گرفت در اوایل دوران محمدرضا پهلوی؛ به منظور مبارزه با حزب توده و کمونیست ها؛ توسط بومیان کلارستاق (چالوس، مرزن آباد و کلاردشت) از جمله عزیزالله خان میار در منطقه کلارستاق شکل گرفت.

حزب توده کلارستاق از زمان اشغال شمال ایران توسط شوروی در جنگ جهانی دوم شکل کرده بود و شوروی به این حزب کمک می کرد.

عزیزالله خان میار رهبر حزب جنگل کلارستاق شد و طیبی رهبر حزب توده بود. حزب توده حامی شوروی بود و علیه اهالی رستاق اعمال خشونت می کرد و در بین حاکمان پهلوی نفوذ داشتند اما بالاخره این حزب جنگل بود که پیروز این منازه شد و با حمایت شاه توانستند حزب توده شمال را از پای درآورده و رهبر آن دستگیر و تحویل مقامات قضایی ایران بدهند. عزالله خان میار رهبر حزب جنگل رستاق در سال ۱۳۳۶ در سنت ۵۷ سالگی درگذشت و در شهر مرز آباد شهرستان چالوس دفن گردید.

 

اقتصاد چالوس:

مردم چالوس کسب و کارهای مختلفی دارند اما صنعت گردشگری در این بین جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. کشاورزی، دامداری، بازرگانی، تولیدات کارخانه ای و تولید صنایع دستی از جمله مشاغل اهالی چالوس است.

کاخ چایخوران، کاخ ملکه مادر، هتل بنیاد پهلوی چالوس، ویلاهای جنگل بانی، پل فلزی چالوس، دبستان پروین اعتصامی، کارخانه حریر بافی چالوس، پارک جنگلی نمک آبرود، راه سنگ فرش، رود چالوس، بلوار دریا، بوستان جنگلی فین جاده چالوس، دریاچه ولشت، آبگیر باتلاقی هسل و سد زیبای ذوات در دل بیشه زار چالوس از جمله نقاط گردشگری چالوس محسوب می شوند که گردشگران بیشماری را به سوی خود می کشانند.

فرهنگ چالوس:

مردم چالوس به زبان طبری کلارستاقی که لهجه ای از زبان مازندرانی است صحبت می کنند البته تعداد کمی نیز گیلکی و کردی صحبت می کنند. به علت اینکه چالوس از نقاط اصلی گردشگری ایران است اهالی چالوس به زبان فارسی روان با گردشگران صحبت می کنند.

فرهنگ طبری و رسم و رسوم مازندرانی با زندگی مردم چالوس عجین شده است. از آن جمله می توان به نوروز خوانی اشاره نمود که از نیمه اول اسفند در شهرها و روستاهای مازندران رایج است. نوروز خانان متشکل از چند نفر هستند که یک نفر اشعار را می خواند یک نفر ساز می زند نفر دیگر که به آن کوله ش می گویند به در خانه های مردم می رود و به زبان مازندرانی می خواند:

باد بهاران بیمو

نوروز سلطون بیمو

مژده هادین به دستمون

گل به گلستان بیمو.

همچنین مردم چالوس مانند سایر مردمان مازندران مراسم ویژه ای به نام آئین خورمیا (خورشید خواهی) دارند که به هنگام تداوم بارندگی آن را به اجرا درمی آورند و به موجب آن از خداوند می خواهند بارش باران پایان یابد و خورشید خود را نمایان سازد.

کشتی میس میسی و کشتی لوچو در مازندران و همچنین چالوس بسیار رایج است.

شهرستان های استان مازندران:

جاذبه های گردشگری مازندران: