زاهدان

درباره زاهدان:

کلیات:

زاهدان شهری نوبنیاد است که در نزدیکی کشور پاکستان واقع شده ‌است. زاهِدانْ مرکز استان سیستان و بلوچستان و در محدوده شمالی بلوچستان ایران است. نام پیشین این شهر دزآپ بود که در زمان رضا شاه به زاهدان تغییر یافت.

در گذشته به علت چشمه‌های که از زیر زمین می‌جوشیده و بعد از جاری شدن در ریگ فرومی‌رفته به این منطقه دوزاپ می‌گفتند.

زاهدان به جهت مرزی بودن، از موقعیت تجاری و نظامی ویژه‌ای برخوردار است؛ به گونه‌ای که از یک‌سو راه‌آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران می‌شود و از سوی دیگر راه‌آهن سراسری ایران به این شهر منتهی می‌شود.

شهر زاهدان از طریق راه زمینی از سمت شمال به مشهد و از سمت جنوب به چابهار مرتبط شده و همچنین دارای ایستگاه راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی است.

شهر زاهدان از موقعیت بسیار مناسبی برخوردار است و پاکستان، خراسان، و کرمان را به هم متصل می‌کند.

 فهرست خوراکی‌های زاهدان عبارتند از:

(۱) آبگوشت (هَتوک به زبان بلوچی)،

(۲) تجگی،

(۳) شیرمال،

(۴) شیلانج،

(۵) قلیفی،

(۶) قتلمه،

(۷) کباب تنورچه،

 (۸) کشک زرد،

(۹) کشک سفید (هوروت به زبان بلوچی)،

(۱۰) اناردانه (هَناردان)،

(۱۱) کلوچه محلی، و

(۱۲) خرما

 

 

اقتصاد زاهدان:

درآمد برخی از ساکنان زاهدان از طریق کشاورزی تأمین می‌گردد. از جمله محصولات کشاورزی این شهر می‌توان جو، ذرت دانه‌ای، ذرت علوفه‌ای، سبزیجات، علوفه، گندم، گیاهان و نیز محصولات باغی و صیفی را بیان کرد.

صنایع دستی زاهدان نیز عبارتند از:

(۱) آینه‌دوزی،

(۲) سکه‌دوزی،

(۳) سوزن‌دوزی بلوچی،

 (۴) قالی‌بافی،

(۵) حصیربافی،

(۶) سفالگری، و

 (۷) گلیم بافی.

 

 

مساحت زاهدان:

  ۵۵٫۷  کیلومترمربع

 

 

جمعیت زاهدان:

 حدود ۶۰۰ هزار نفر

 

 

موقعیت جغرافیایی زاهدان:

زاهدان به‌صورت گودالی بزرگ در میان کوه‌های مختلفی قرار گرفته ‌است.

از مهمترین کوه‌های این شهر می‌توان کوههای اشتران با ارتفاع ۳۰۱۲ متر، انجیردان با ارتفاع ۲۲۵۵ متر، جیکو با ارتفاع ۲۲۵۵ متر، پیرخان با ارتفاع ۲۲۲۱ متر و ملک‌سیاه، لوچو و جککولی را نام برد.

 زاهدان ۱۳۸۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

 زاهدان در فاصله ۱۴۸۵ کیلومتری جنوب شرق تهران، ۹۴۱ کیلومتری جنوب مشهد، ۶۵۴ کیلومتری شمال چابهار، ۳۲۳ کیلومتری شمال شرق شهر بم، ۵۱۰ کیلومتری شرق و جنوب شرقی شهر کرمان، ۷۲۳ کیلومتری غرب کویته پاکستان، ۷۰۰ کیلومتری جنوب غربی قندهار افغانستان، و ۸۵ کیلومتری میرجاوه در خط مرزی افغانستان واقع شده است.

 

 

تاریخچه زاهدان:

زاهدان تا پیش از وقوع جنگ جهانی اول، روستای کوچک و دورافتاده‌ای به نام دُزآپْ بود که ساکنان آن آب آشامیدنی و کشاورزی مورد نیاز خود را از طریق چند رشته قنات در پیرامون روستا تأمین می‌نمودند.

به‌جهت نزدیکی دزداب به دو کشور افغانستان و پاکستان و موقعیت مناسب تجاری آن با کشور هند، دولت وقت ایران با فرستادن مأموران دولتی به این روستا و بررسی کم و کاستی‌های آن، زمینه تأسیس مراکز مختلف دولتی را در دزداب فراهم آورد.

گروهی از افراد متخصص اهل بلژیک نیز برای تأسیس اداره گمرک وارد این روستا شدند.

شمار اداره‌ها و مراکز دولتی دزداب و کارمندانی که در این مراکز مشغول به کار بودند، روز به روز بیشتر می‌شد؛ از همین‌روی برخی از بازرگانان و تاجران برای خرید و فروش و رفع نیازهای روزانه مردم به این روستا آمده و ساکن آن شدند. اغلب بازرگانان اهل کشور هند بودند.

در سال ۱۳۰۹ خورشیدی به پیشنهاد تیمسار جهانبانی و به دستور رضا شاه، نام شهر از دزاپ به زاهدان تغییر کرد.

معماری زاهدان با توجه به آب و هوای گرمسیری آن و به پیروی از معماری شهرهای باستانی ایران توسط معماران ایرانی تهیه شده‌است.

راه‌اندازی راه‌آهن کویته – زاهدان از نخستین نشانه‌های شهرنشینی در زاهدان به‌شمار می‌رود.

به مرور زمان بازرگانان هندی نیز برای خرید و فروش کالاهای مورد نیاز مردم، برای خود دکان‌هایی در زاهدان ساختند؛ تعدادی از بازاریان اهل مشهد، یزد و بیرجند و شماری از کارگران مهاجر زابلی نیز به این شهر آمدند و در آن سکونت گزیدند. در این دوره، بسیاری از بازرگانی منطقه در دست اهالی یزد بود و در این زمینه با سیک‌های هندی زاهدان رقابت داشتند.

 

 

فرهنگ زاهدان:

ساکنان زاهدان را بلوچ‌ها، زابلی‌ها و مهاجرین بیرجندی، یزدی و مهاجرین دیگر تشکیل می‌دهند.

در زاهدان مردم به زبان بلوچی و فارسی صحبت می‌کنند. شهر زاهدان دارای شیعیان و اهل سنت فراوانی است که در کنار هم زندگی می­ کنند.

 

 

آب و هوای زاهدان:

آب و هوای زاهدان در بیشتر روزهای سال گرم و خشک است.

زاهدان در فصل تابستان روزهایی بسیار گرم و شب‌هایی با حرارت نسبی کم را تجربه می‌کند.

 معمولاً در شهر زاهدان برف نمی‌بارد.

در ماه‌های دی و بهمن، آب و هوایی عمدتاً خنک و شب‌هایی سرد در این منطقه حاکم است.

شب‌های تابستان آب و هوای شهر زاهدان رو به سردی می‌گراید.

شهرستان های استان سیستان و بلوچستان:

جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان: