اهواز

کلیات اهواز:

اهواز هفتمین شهر پر جمعیت و پنجمین شهر بزرگ ایران است که در بخش جلگه ای خوزستان قرار دارد. اهواز مرکز استان خوزستان ایران است و در فاصله:

• ۸۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تهران
• ۱۶۲۸ کیلومتری غرب و جنوب غربی مشهد
• ۱۱۳۱ کیلومتری جنوب تبریز
• ۵۴۰ کیلومتری جنوب غربی اراک
• ۴۹۲ کیلومتری جنوب و جنوب شرقی شهر کرمانشاه
• ۴۵۱ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام
• ۱۵۴ کیلومتری جنوب اندیمشک
• ۱۴۸ کیلومتری جنوب دزفول
• ۹۹ کیلومتری جنوب شوشتر
• ۱۴۱ کیلومتری شمال آبادان
• ۱۲۸ کیلومتری شمال و شمال شرقی خرمشهر
• ۴۵۲ کیلومتری شمال غربی شهر بوشهر
• ۱۱۹ کیلومتری شمال و شمال غرب بندر ماهشهر
• ۴۲۸ کیلومتری شرق و شمال شرق یاسوج
• ۱۱۲۶ کیلومتری غرب و شمال غربی بندر عباس
• ۱۷۳۳ کیلومتری غر بو شمال غربی بندر چابهار
• ۵۲۱ کیلومتری غرب و شمال غرب شیراز
• ۷۵۵ کیلومتری غرب یزد
• ۱۰۸۳ کیلومتری غرب و شمال غربی شهر کرمان
• ۵۱۷ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان

واقع شده است.

رودخانه کارون؛ پر آب ترین رودخانه ایران؛ شهر اهواز را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می کند.

اهواز یک شهر استراتژیک و راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود زیرا شرکت ملی مناطق نفت خیز (بزرگترین تولید کننده نفت ایران)، شرکت ملی حفاری ایران (بزرگترین شرکت حفاری ایران)، و شرکت فولاد خوزستان (یکی از بزرگترین تولید کنندگان فولاد ایران) و برخی شرکتهای مادر دیگر همگی در اهواز قرار دارند.

محققان مطرحی ریشه نام اهواز را برگرفته از قوم «خوزی» یا «هوزی» می دانند که ساکنان بومی استان خوزستان بودند و زبان آنها تا زمان ساسانیان و شاید تا چند قرن بعد از ظهور اسلام نیز زبان رایج این منطقه بود. خوزی ها یا هوزی ها  احتمالاً بازماندگان ایلامی بودند که بعدها به لر بزرگ یا بختیاری تغیر یافت.

«رام شهر» یا «شهر رام» از دیگر نامهای اهواز بود. در دوران ناصرالدین شاه به این شهر «ناصریه» یا «ناصری» نیز می گفتند.

آرامگاه علی ابن مهزیار (متولد هندیجان از توابع دورق در حوالی اهواز) شاگرد امام رضا (ع)، امام جواد (ع)، امام هادی (ع)، و امام حسن عسگری (ع) در محله عامری و در کنار رود کارون اهواز واقع شده است.

اهواز دارای فرودگاه و راه آهن است که بسیار فعال هستند و در رونق اقتصادی اهواز و ایران بسیار تاثیر گذار هستند.

یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری اهواز پلهای اهواز هستند که بر روی رود کارون ساخته شده اند و مناطق شرق و غربی اهواز را به هم مرتبط می کنند. «پل سیاه» اولین این پل ها است که مخصوص عبور قطار است. از ۷ پل دیگر پل سفید (پل اول – پل معلق) و پل هفتم به دلیل سبک خاص معماری و طراحی منحصربفرد، چشم انداز زیبایی به شهر اهواز داده اند.

«پل هشتم» (نهمین پلی که بر روی کارون احداث می شود) بزرگترین پل کابلی ایران است که بر روی رود کارون احداث شده است و محله امانیه را در حد فاصل سیلو و گمرک به خیابان زند در قسمت شرقی شهر متصل کرده است و تا حدودی از بار ترافیکی دیگر پل ها کاسته است.

سوغات اهواز

سوغات اهواز خرما، کلوچه های خرمایی و لباس های محلی است.

غذاهای سنتی اهواز:

• کباب بختیاری،
•  اِمگِشِت (پلوماهی که از یک نوع ماهی خشک شده و شور درست شده است)،
•  غذاهای دریایی که از ماهی درست شده اند،
•  مُفَطَح (که از برنج و گوشت گاو یا گوسفند و سایر مخلفات درست می شود و درون سینی برای مهمان آورده می شود)

 

جمعیت اهواز:

حدود ۱,۳۰۰,۰۰۰ (یک میلیون و سیصد هزار) نفر در محدوده تعریف شده شهری و با جمعیت ساکن در حومه شهر می شود ۱,۷۰۰,۰۰۰ (یک میلیون و هفتصد هزار) نفر

 

مساحت اهواز:

۱۸۶۵۰ هکتار

 

تاریخچه اهواز:

اهواز در دوران ساسانیان از شهرهای مهم و از مراکز عمده صنایع نساجی خوزستان بود و یکی از کانون های مسیحیت در ایران و از اسقف نشین های خوزستان محسوب می شد. اهواز در دوران ساسانیان یکی از مراکز مهم دادو ستد و بازرگانی نیز بود.

پس از پیروزی سپاهیان فرستاده عمر (خلیفه دوم بعد از رحلت پیامبر اسلام) در جنگ نهاوند بسیاری از سرزمین های شرقی ایران آن زمان به تصرف حومت خلیفه دوم و  سوم درآمدند و اهواز نیز یکی از این فتوحات بود.

شهرهای خوزستان از جمله اهواز از نخستین پناهگاه های خوارج در ایران بودند. در زمان خلافت یزید بن معاویه شهرهای خوزستان از جمله اهواز درگیر جنگ و درگیری های خوارج با سپاهیان امویان شدند.

اهواز در دوران ظهور و ورود خلفای اسلامی به ایران یکی از مراکز عمده شیعیان در ایران شد و بین این شیعیان (مروشیان) و سنیان (فضلیان) درگیری و کشاکش وجود داشت.

تا قرن ۵ هجری قمری شهر اهواز شهری آباد بود ولی از این پس رونق خود را رفته رفته از دست داد تا جائیکه در اوایل قرن ۶ اهواز به کلی ویران و خالی از سکنه شد و مرکزیت خوزستان از اهواز به شوشتر انتقال یافت. دلیل این ویرانی یک معمای تاریخی است که تحلیل ها و حدس هایی در مورد آن زده می شود ولی هیچکدام مستند و تایید شده قطعی نیستند. احتمالاً این ویرانی مربوط به سیل، وبا و طاعون بوده است. از سال ۱۲۴۸ خورشیدی یا ۱۸۶۹ میلادی همزمان با حفر کانال سوئز که منجر به کوتاه شدن مسیر تجارت دریایی اروپاییان و توجه آنها به منطقه شد اهواز رونق تازه ای گرفت.

ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۶۶ خورشیدی کشتیرانی در رود کارون را برای خارجیان آزاد اعلام کرد و توسط والی خوزستان در کنار اهواز قدیم بندرگاهی به نام «بندر ناصری» احداث کرد. با احداث این بندر اهواز به «ناصریه» تبدیل شد تا اینکه در دوران رضاخان مجدداً نام اهواز را بر این شهر گذاشت. البته رضاخان خود نیز اسم شهر ارومیه را رضائیه گذاشته بود که بعد از انقلاب مجدداً به ارومیه تغیر نام داد.

کشتیرانی در کارون به دو بخش تقسیم می شد:

• بخش بالا دست که از شوشتر تا اهواز بود
• بخش پایین دست که از اهواز تا خلیج فارس بود.

موانع صخره ای مانع از این بود که بار کشتی ها مستقیم از شوشتر به خلیج فارس حمل شوند لذا بالاجبار بار کشتی ها در یک سمت از کشتی ها پیاده می شدند و انبار می شدند و در سمت دیگر سوار کشتی های دیگری می شدند تا به مقصدشان منتقل شوند. از همین رو انبارهای بسیاری در اهواز شکل گرفت و تجارت در این شهر رونق یافت.

از زمان رونق مجدد اهواز در دوران ناصرالدین شاه (با فرمان آزاد بودن کشتیرانی در کارون برای خارجیان) ابتدا سمت شرقی اهواز رونق یافت و محله عامری و خیابان ۲۴ متری تقریباً اولین قسمت های اهواز جدید بودند.

درگیری های مختلف دوران مشروطیت و کشف نفت در مسجد سلیمان و وضع اسف بار شوشتر در دوران قاجاریه از یکسو و شیوع طاعون مهلک در آخرین سالهای قرن ۱۳ خورشیدی و همچنین برچیده شدن کشتیرانی در کارون شمالی از سوی دیگر و نیز رونق روز افزون اقتصادی اهواز باعث شد تا مرکزیت خوزستان در آغاز حکومت پهلوی از شوشتر به اهواز منتقل شود.

در سال ۱۹۰۰ خورشیدی با افتتاح جاده اهواز به اصفهان رونق اهواز دو چندان شد و جمعیت آن هر ساله بیشتر شد.

اهواز امروز شهری بزرگ و پهناور است که در دو سوی رود پر آب کارون واقع شده است. قسمت شرقی شهر اهواز بیشتر بازار و مراکز اقتصادی را در خود جای داده است. در حال حاضر پروژه های عمرانی بزرگی در اهواز در دست احداث می باشد که با افتتاح آنها چهره شهر و وضعیت حمل و نقل شهری دگرگون خواهد شد. مهمترین این پروژه ها اتوبان کمربندی اهواز، پل هشتم کارون، پروژه پارک آبی و مترو می باشند.

در جریان جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران ۴,۶۲۸ اهوازی شهید، بیش از ۱۰,۰۰۰ زخمی و ۹۲۳ نفر اسیر شدند.

 

اقتصاد اهواز:

اقتصاد خوزستان از اهمیت و حساسیت ملی و فرا استانی برخوردار است و اقتصاد کلان ایران بسیار متاثر از اقتصاد خوزستان است. وجود شرکتهای بزرگ تولید فولاد، وجود منطقه پتروشیمی بنرد امام، وجود کارخانجات سیمان، وجود شهرک های صنعتی با ۷۰۰ واحد به بهره برداری رسیده، تولید حدود ۱۴ میلیون تن محصولات کشاورزی و وجود ۶ سد بزرگ نیز از جمله پتانسیل های اقتصادی خوزستان و اهواز است. موقعیت ویژه جغرافیایی خوزستان در تعامل با منطقه و جهان و دسترسی به آبهای آزاد و مرز زمینی با کشور عراق، وجود زیر ساخت های لازم از جمله فرودگاه های بین المللی، راه های مناسب و خطوط ریلی، منطقه آزاد تجاری اروند در شهرستان آبادان و خرمشهر از دیگر فرصت های خوزستان هستند.

میدان نفتی اهواز چهارمین میدان بزرگ نفتی ایران است.

 

جغرافیای اهواز:

بخش بزرگی از استان خوزستان، جلگه هاست و شهر اهواز نیز در بخش جلگه ای جای دارد ولی کمبود شدید پوشش گیاهی سبب گرمی و خشکی اهواز شده است و آن را در رده گرمترین مناطق ایران جای داده است.

 

آب و هوای اهواز:

شهر اهواز شهر بسیار گرمی است و در تابستان دمای آن به ۵۰ درجه سانتیگراد می رسد.

 

فرهنگ اهواز:

حدود ۲۲۰,۰۰۰ اهوازی کارگر، ۶۵,۰۰۰ اهوازی دانشجو، و ۲۳۰,۰۰۰ نفر در اهواز دانش آموز هستند.

۴۵% اهوازی ها فارس، ۳۵% عرب، ۱۵% لر بختیاری، ۲% ترک و ۱% کرد هستند.

اهواز مرکز اقلیت دینی مندائیان (پیروان حضرت یحیی) در ایران است که اکثراً در پیشه نقره کاری فعالیت دارند.

(یحیی فامیل عیسی بود و درحالیکه تورات را تبلیغ می کرد بشارت دهنده آمدن مسیح بود)

اهواز یکی از اسقف نشینان مسیحیان کاتولیک کلدانی است و شماری از آشوریان را در خود جای داده است.

شهرستان های استان خوزستان:

جاذبه های گردشگری استان خوزستان: