مسجد جامع تون
درباره مسجد جامع تون:
مسجد جامع تون، که امروزه بیشتر مسجد جامع قدیم نامیده میشود، از جمله نقاط دیدنی شهر فردوس است که در محوطه باستانی شهر تون در جنوب غربی شهر فردوس قرار دارد.
قدمت مسجد جامع تون به دوران سلجوقیان بازمی گردد.
مسجد جامع تاریخی تون مسجدی از مساجد ۲ ایوانی سبک خراسانی است که ایوان شرقی و پایاب مسجد در زلزله ای مهیب در اوایل دوران صفویان فرو ریخته است و به جز ایوان قبله و گنبدخانه های طرفین آن، ۳ ضلع دیگر در دوران صفویان با کمی عقب نشینی از هر ضلع، مجدداً بازسازی شده اند.
معماری و تزئینات آجرنمای ایوان غربی مسجد جامع تون مربوط به قرن ۵ و ۶ هجری قمری و دوره سلجوقی است و در جبهه شرقی آن، در اوایل دوره قاجار شبستانی به نام شبستان آخوند ملا اکبر احداث شده است.
شبستان آخوند ملا اکبر مسجد جامع تون دارای ۱۰۰ ستون قطور بوده است که در زمینلرزه سال ۱۳۴۷ خورشیدی به کلی تخریب شد.
ایوان مسجد جامع تون ۱۶ متر ارتفاع دارد و پوشش آن طاق و تویزه است که ویژگی سبک معماری خراسانی است. آجرنمای تزئینی این ایوان، تکرار یک شکل هندسی در قالبهای ۶۰ در ۶۰ سانتیمتر است.
در فضاهای خالی این نمای آجری، قطعات کاشی جای داشته که امروزه به جز ۳ یا ۴ قطعه آن هم به طور غیر منظم، هیچ نشانی از کاشیها دیده نمیشود. همچنین در نمای پوشش داخلی ایوان، آثاری از نقاشی بر روی گچ دیده می شود.
آدرس مسجد جامع تون:
ایران، بیرجند، فردوس، جنوب غرب فردوس، محوطه باستانی شهر تون، مسجد جامع تون