خانه و ساباط مستوفی بشرویه
درباره خانه و ساباط مستوفی بشرویه:
خانه و ساباط مستوفی مربوط به دوره قاجار است.
خانه مستوفي از بزرگترين خانه های بافت تاريخي شهر بشرويه است و از نظر تزئين و شيوه معماري در اين بافت منحصر به فرد است.
مهمترين عنصر تزئيني خانه مستوفی كه همچون نماد شهري كويري در بشرويه از دور به چشم ميخورد چندين بادگير رفيع است كه هر يك حدود ۶ متر از بام بنا ارتفاع دارند و با گچ تزئين شده اند.
ديگر عنصر برجسته خانه مستوفی گنبدخانه آن است كه در سقف رفيع آن انواع تزئينات رسمي بندي و قطاربندي وجود دارد.
درهاي چوبي با شيشه هاي رنگي و گره سازي شده با طرح هاي هندسي، قوسهاي رومي با نيم دايره اي، رسمي بندي ها و قطاربندي و گچ بري هايي به سبك فرنگي، ستونهاي تزئيني ايوان اصلي و بخاري هاي آن از ديگر عناصر تزئيني مهم اين بنا هستند.
نقطه اوج تزئينات در خانه مستوفی، پنجره های مشبك گچي گنبد حوضخانه آن است و در كلاه فرنگي رأس اين گنبد گُل جام هایی وجود دارد كه بر مبناي شواهد موجود حداقل داراي شيشه هاي رنگي در چهار رنگ قرمز، نارنجي، سبز و بنفش است.
پلان کلی این عمارت مستطیل شکل است و ورودی آن در میانه ضلع جنوب غربی واقع شده است.
پس از ورودی دالانی کم عرض قرار دارد که به حیاط متصل میشود.
در ضلع شرقی این عمارت، ایوانی بزرگ قرار دارد که بر فراز آن ۳ بادگیر عظیم تعبیه شده است. این بادگیرها شامل یک بادگیر مستطیل شکل بزرگ در میانه و ۲ بادگیر ۸ ضلعی در طرفین است. بادگیر مستطیل شکل دارای ۲ دروازه چشمه در طرفین است و به فضای درون ایوان منتهی میگردد. ۲ بادگیر دیگر به زیرزمینی که در ایوان واقع شده است راه دارند.
حوضخانه خانه مستوفی فضایی ۸ ضلعی دارد که حوض دایره ای کوچکی در مرکز آن ساخته شده است، این فضا با کلاه فرنگی زیبایی پوشیده شده و تزئینات رسمی بندی هنرمندانه ای دارد.
زیرزمین خانه مستوفی که حکم سردخانه را داشته است فضایی مستطیل شکل دارد که با قوسی خفیف و آجرهای خفته و راسته اجرا شده است.
در ضلع شمال شرقی خانه مستوفی که مشرف به کوچه ای کم عرض است ساباطی به طول ۱۸ متر ساخته شده است که دیوارهای ساباط با بیست طاق نمای ظریف تزئین شده است.
مصالح به کار رفته در خانه و ساباط مستوفی خشت خام و در قسمت هایی آجر با ملات گِل و گَچ است.
نقوش هندسي خانه مستوفی از قطعاتي از دايره تشكيل شده است كه اصطلاحاً با هم در حالت قهر و آشتي هستند و به مرور زمان اين تزئينات دچار آسيب هاي فراوان انساني، جانوري و اقليمي شده اند.
آدرس خانه و ساباط مستوفی بشرویه:
ایران، بیرجند، بشرویه، خیابان ملا عبدالله تونی بشرویه، کوچه مستوفی، خانه و ساباط مستوفی