طبس
درباره طبس:
طبس؛ با جمعیتی حدود ۴۰ هزار نفر؛ در فاصله
- ۲۷۰ کیلومتری غرب و شمال غربی شهر بیرجند،
- ۵۵۱ کیلومتری جنوب غربی مشهد،
- ۳۹۰ کیلومتری جنوب غربی تربت حیدریه،
- ۱۸۶ کیلومتری جنوب غربی فردوس،
- ۱۱۸ کیلومتری جنوب غربی بشرویه،
- ۳۶۰ کیلومتری شمال شرقی شهر یزد، و
- ۸۶۹ کیلومتری جنوب و جنوب شرقی شهر تهران
واقع شده است.
طَبَس مرکز شهرستان طبس، شهری کویری در غرب استان خراسان جنوبی در ایران است.
ارتفاع شهر طبس از سطح دریا حدود ۶۹۰ متر است و در منطقه ای با آب و هوای بیابانی قرار دارد.
در شرق شهر طبس رشتهکوه بلندی به نام رشته کوه شتری قرار گرفته است که ضلع شرقی چاله بزرگ طبس را تشکیل میدهد.
معادن غنی زغال سنگ شهرستان طبس حاکی از وجود جنگلهای انبوه و دریاچه های بزرگ در گذشته های دور در این منطقه است. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی ترین مناطق معدنی ایران قرار داده است.
زلزله ۸/۷ ریشتری ۲۵ شهریور سال ۱۳۵۷ (ساعت ۱۹:۳۶) طبس حدود ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ کشته داشته است که بزرگترین زلزله ایران تا کنون بوده است و این شهر بسیاری از جمعیت خود را در زلزله از دست داده است. تخریب این زلزله به حدی بالا بود که بسیاری از اجساد در زیر آوار مدفون ماندند و هرگز پیدا نشدند.
برخی کارشناسان معتقدند نام این منطقه تب بس بوده است و با توجه به اینکه تب در فارسی به معنی حرارت و داغی است؛ این کارشناسان تب بس را بسی داغ معنی کرده اند. برخی کارشناسان دیگر نیز نام طبس را به زبانهای سلوکیان (سلوکوس یکی از سرداران مهم اسکندر مقدونی بود که بعد از مرگ اسکندر حکومت ایران به او رسید) مرتبط دانسته اند.
طبس در دوره هخامنشیان مرزبان نشین تابع ایالت شاه نشین پارت (خراسان بزرگ) بود.
بر اساس مستنداتی که هرودوت تاریخ نویس، ارائه نموده است میت ری داتس از جمله موبدان زرتشتی بوده است که در طبس ساکن بوده است و به عنوان ناپدری کورش کبیر وی را در همین منطقه تا سن شانزده سالگی تربیت و بزرگ نمود.
آب طبس از یکپارچه شدن چشمه های پرشماری که از راه یک قنات به این شهر آورده می شوند و در جایی به نام «فره ونگ» از زیر زمین بیرون می آیند تأمین می شود. این آب در راه خود به خاطر شیب طبیعی زمین چند آسیاب را نیز به راه می اندازد. این آب در قدیم پس از آبیاری و گذر از باغ گلشن، وارد شهر شده و باغها و محله ها را آبیاری و آب انبارها را پر از آب می کرد.
در گذشته؛ دور بودن شهر طبس از شهرهای حاصلخیز و سختی راه کویر، جابجایی هرگونه کالای فاسد شدنی به طبس را ناممکن می ساخت بنابراین مردم طبس میوه و سبزی خود را در محل تولید می کردند. فراورده های صادراتی طبس فراورده های خشک و فاسد نشدنی مانند گندم و غله بودند. در برخی نقاط پیرامون طبس حتی برنج نیز به عمل می آید و برنجزارهایی در آنجا وجود دارد.
مهمترین جاذبه های گردشگری طبس عبارتند از:
(۱) کویرهای طبس،
(۲) دره کالجنی،
(۳) چشمه آبگرم مرتضی علی،
(۴) باغ گلشن،
(۵) سرزمین سیاه طبس،
(۶) چشم کویر طبس،
(۷) کال نمک طبس،
(۸) منطقه حادثه طوفان شن برای تکاوران آمریکایی در صحرای طبس،
(۹) برج های هادرباش،
(۱۰) طاق عباسی،
(۱۱) غار حلوان،
(۱۲) قلعه اسماعیلیان،
(۱۳) کاروانسرای خان،
(۱۴) سد کریت، و
(۱۵) قلعه طبس.
طبس به علت داشتن کویرها، آثار تاریخی و طبیعت خارق العاده یکی از مهمترین شهرهای هدف گردشگری ایران است.
آدرس شهر طبس:
(۱) ایران، بیرجند، شهر طبس.
(۲) ایران، شهر یزد، شهر طبس.
(۳) ایران، مشهد، تربت حیدریه، فردوس، شهر طبس