روانسر | سرزمینی از پیش از تاریخ
درباره روانسر:
رَوانسَر با جمعیتی حدود ۴۰,۰۰۰ نفر در فاصله:
- ۶۰ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه،
- ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی جوانرود،
- ۵۳ کیلومتری جنوب شرقی پاوه،
- ۷۴ کیلومتری شرق ثلاث باباجانی، و
- ۳۵ کیلومتری جنوب غرب کامیاران،
واقع شده است.
رَوانسَر همراه با جوانرود و ثلاث باباجانی تا سال ۱۳۶۹ همگی جز شهرستان پاوه بودند ولی در حال حاظر رَوانسَر مرکز شهرستان روانسر است.
اورامانات
رَوانسَر، جوانرود، پاوه، و ثلاث باباجانی منطقه اورامانات را تشکیل می دهند.
سرآب گنی خانی که سرچشمه رود قره سو است در روانسر قرار دارد و شاید به همین دلیل نام این محل را روان سر یعنی سرچشمه روان گذاشته اند.
مردم روانسر به زبان کردی و لهجه سورانی اردلانی روانسری صحبت می کنند.
اهمیت بالای آثار پیش از تاریخ و تاریخی روانسر:
روانسر دارای تاریخی مهم و آثار پیش از تاریخ مهمی است و از این لحاظ در باستان شناسی غرب کشور جایگاه ویژه ای دارد.
قدیمی ترین آثار سکونت انسان در اطراف روانسر به دوره پارینه سنگی میانی تا فرا پارینه سنگی بازمی گردد که حداقل از حدود ۵۰,۰۰۰ سال پیش تا ۱۲,۰۰۰ سال پیش را شامل می شود که بقایای آنها در غارهای کولیان و جاوری و همچنین رودخانه گراب (آوی خر) کشف شده است.
از دیگر کشفیات قدیمی روانسر یک دندان آسیای فیل است که مربوط به دوره پلیستوسن است که در نزدیکی شهرک روانسر کشف شده است.
از آثار دیگر روانسر تپه موسایی و دو تپه مجاور آن است که از اوایل دوره مس و سنگ؛ حدود ۷,۰۰۰ سال پیش؛ تا زمانهای اخیر مورد سکونت انسانها بوده است.
روانسر با نام نیکور در دوره آشوریان نیز یکی از پایگاه های این دولت بین النهرینی بوده است. سربازان آشوری مستقر در آن خراج جمع آوری شده از منطقه را به آشور می فرستادند.
دخمه روانسر که مردم روانسر به آن «کۆ شک» می گویند در دیواره کوه قله در شمال شرقی روانسر واقع است که به دوران مادها مربوط می شود. این دخمه شامل یک اتاقک کوچک است که ورودی آن به سمت شرق و مشرف به رودخانه وشکه رو است. نقش برجسته اهورامزدا، یک شخص روحانی و توده ای هیزم در سمت راست ورودی این دخمه دیده می شود.
یک پایه ستون به اسم «تختی زنگی» نیز در کنار سراب گنه خانی وجود دارد که نشاندهنده وجود یک کاخ یا سازه ای کوچکتر در نزدیکی چشمه در دوران هخامنشیان است. بنابراین روانسر در دوره هخامنشی نیز احتمالاً یکی از مراکز مهم این حکومت در غرب ایران بوده است.
در دوران اشکانیان روانسر شهر کوچکی در غرب روانسر کنونی بوده است که امروزه بقایای آن نزدیک چشمه کانی واین (نزدیک پلیس راه) قرار دارد.
گورستانی بزرگ از دوران صفویان نیز گویای اهمیت روانسر در این دوره است.
روانسر در دوران حکومت اردلان نیز جزو قلمرو حاکمان اردلان بود.
امروز تنها چند نمونه از خانه هایی با معماری سنتی با قدمت بیش از ۶۰ سال در روانسر باقیمانده است که اغلب در شرق سراب گنیخانی واقع شده اند.
روانسر قطب کشاورزی کرمانشاه
شهرستان روانسر به دلیل وجود آبهای فراوان قطب کشاورزی استان کرمانشاه محسوب می شود و بیشترین نیروی کاری این شهرستان به کشاورزی اشتغال دارند.
محصولات روانسر:
- گندم،
- جو،
- نخود،
- صیفی جات،
- سبزیجات،
- ذرت، و
- گوجه فرنگی.
روانسر قطب تولید توپ دست دوز ایران:
تنها کارخانه توپ دست دوز ایران در شهر روانسر مستقر است که به ۳۰ استان و هزار شهر در ایران توپ دست دوز صادر میکند.
سالانه حدود ۳۵۰,۰۰۰ توپ دست دوز در روانسر تماماً توسط بانوان هنرمند روانسری تولید می شود.
یکی از بزرگترین گاوداریهای ایران در روانسر:
همچنین یکی از بزرگترین گاوداری های ایران در حسنآباد روانسر قرار دارد.
جاذبه های گردشگری روانسر:
(۱) تپه های سه گانه موسایی با قدمتی از اواخر دوره نو سنگی یعنی حدود ۷,۰۰۰ سال پیش تا دوره اسلامی،
(۲) غار کولیان و غار سراب جاوری با قدمتی از دوره پارینه سنگی میانی یعنی حدود ۵۰,۰۰۰ سال پیش تا اواخر دوره فرا پارینه سنگی یعنی حدود ۱۲,۰۰۰ سال پیش،
(۳) گوردخمه ک ۆ شک متعلق به دوران مادها،
(۴) تپه کانی واین متعلق به دوران اشکانیان،
(۵) گورستان اسلامی مربوط به دوران صفویان و قاجاریان،
(۶) سراب گنی خانی روانسر،
(۷) غار قوری قلعه،
(۸) جنگل شبانکاره،
(۹) ارتفاعات شاهو،
(۱۰) سراب جابری،
(۱۱) غار کاوات.
آدرس روانسر:
ایران، کرمانشاه، روانسر