سرپل ذهاب | باستانی تر از تخت جمشید
درباره سرپل ذهاب:
سرپل ذهاب با جمعیتی حدود ۴۵,۰۰۰ نفر در فاصله:
- ۱۴۰ کیلومتری غرب شهر کرمانشاه،
- ۷۵ کیلومتری شمال غرب اسلام آباد غرب،
- ۴۴ کیلومتری شمال غربی کرند غرب،
- ۳۰ کیلومتری شرق قصرشیرین،
- ۵۱ کیلومتری شمال غربی مرز خسروی،
- ۲۲۵ کیلومتری شمال غربی بغداد،
- ۲۷۱ کیلومتری جنوب سلیمانیه عراق،
- ۲۸۰ کیلومتری شرق تکریت عراق،
- ۲۵۸ کیلومتری جنوب شرقی کرکوک،
- ۷۳ کیلومتری جنوب غربی ثلاث باباجانی،
- ۱۱۸ کیلومتری جنوب غربی جوانرود،
- ۱۲۶ کیلومتری شمال سومار، و
- ۶۲۷ کیلومتری غرب تهران
واقع شده است.
اهالی سرپل ذهاب کُرد هستند و به زبان کردی حرف می زنند.
در شهرستان سرپل ذهاب پیروان مذاهب شیعه، سنی و یارسان (اهل حق) در کنار هم زندگی می کنند.
این شهر مرزی ایران در زمان جنگ ایران و عراق به شدت آسیب دید اما بعد از جنگ بازسازی شد.
مرز خسروی بعد از سرپل ذهاب واقع شده است و یک از راههای استراتژیک ایران به بغداد و کربلا از این محور می گذرد.
بر اساس مطالعه آثار باستانی و کتیبه های موجود؛ از قبیل کتیبه و سنگ نوشته آنوبانی نی پادشاه لولوبی ها (با قدمت ۴,۸۰۰ سال)؛ سر پل ذهاب یکی از باستانی ترین شهرهای دنیا و به روایتی هشتمین شهر باستانی دنیا محسوب می شود.
کتیبه آنوبانی نی یکی از قدیمی ترین و به عبارتی اولین هنر معماری روی سنگ آسیا به شمار می رود.
کتیبه بیستون کرمانشاه ۲,۰۰۰ سال بعد از حک کتیبه آنوبانی نی حکاکی شده است و از خیلی جهات به نقش برجسته آنوبانینی شباهت دارد و حدس زده می شود که کتیبه بیستون با تقلید از کتیبه آنوبانی نی خلق شده است.
گستردگی بازه تاریخی آثار باستانی موجود در سرپل ذهاب به روشنی گویای تداوم تمدن در این شهر در طول تاریخ است.
پاتیر و حلوان نامهای تاریخی سر پل ذهاب
سرپل ذهاب در طول تاریخ کهن خود، با اسامی مختلفی شناخته شده است از جمله «پاتیر» که مربوط به دوران لولوبی ها و مادها می باشد و نیز «حلوان» که بیش از بقیه نامها معروف است. برخی این اسم را برگرفته از اسم رود گذرنده از این شهر یعنی الوند می دانند.
آشوریها از این شهر به نام کالمانو یاد کرده اند.
در زمان ساسانیان این ناحیه منطقه ای به نام «خسروشادفیروز» بوده است.
در کتابهای تاریخی و جغرافیا، ذهاب را به صورت زهاو (زهاو در کردی به معنی آبخیز است که از دو واژه زه + آو به معنی آب ساخته شده است) نگاشته اند و آن را مرکز ناحیه حلوان معرفی کرده اند.
در دوران خلفای عباسی، این ناحیه تابع حکومت بغداد بود ولی بعدها به استثنای دوران زندیان و قاجاریان (تا سال ۱۳۳۸ هجری قمری) که توسط پادشاهان عثمانی اداره می شد همیشه جزء قلمرو ایران بوده است.
حلوان شهر مهم ساسانیان و پایتخت ۱۵۶ساله بنوعنازیان است.
نام سرپل زهاو از آنجا آمده است که در این محل پلی بر روی رودخانه حلوان الوند قرار داشته که در سال ۱۳۴۵ خورشیدی تخریب شده است.
شغل اصلی مردم سرپل ذهاب کشاورزی و دامداری است و فراورده ها و محصولات کشاورزی شهرستان سرپل ذهاب عبارتند از:
- گندم،
- جو،
- برنج و بنشن،
- کُنجد،
- گیاهان علوفه ای،
- ذرت،
- انواع تره بار،
- سیب،
- گلابی،
- انار،
- انگور و
- انجیر
زمین لرزه سال ۱۳۹۶ خورشیدی خسارات مالی و جانی فراوانی به سرپل ذهاب وارد کرد و متاسفانه حدود ۷۳۷ نفر جان خودشان را در این بلای طبیعی از دست دادند.
جاذبه های گردشگری سرپل ذهاب:
(۱) نقشبرجسته آنوبانی نی (کهنترین کتیبه سنگی آسیا)،
(۲) دکان داوود،
(۳) آرامگاه احمد بن اسحاق،
(۴) سرابگرم،
(۵) آبشار پیران،
(۶) باغهای گلین،
(۷) ارتفاعات دالاهو،
(۸) منطقه پاتاق،
(۹) مال یاسین،
(۱۰) طاق گرا،
(۱۱) قلعه گبری
آدرس سرپل ذهاب:
ایران، کرمانشاه، اسلام آباد غرب، کرند غرب، سرپل ذهاب