جونقان
جونقان با جمعیتی حدود ۱۵,۰۰۰ (پانزده هزار) نفر؛ در فاصله:
- ۵۵ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد،
- ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی فارسان،
- ۵۰ کیلومتری شمال غربی بلداجی و
- ۷۵ کیلومتری شمال غربی بروجن
در قلب رشته کوههای زاگرس و در دامنه جنوب غربی کوه جهان بین، واقع شده است.
اهالی جونقان به زبانهای لری با گویش بختیاری و ترکی با گویش قشقایی صحبت می کنند ولی زبان رایج اهالی ترکی است.
واژه جونـِقان مُعرّبِ واژه گونه گان است. کارشناسان معتقدند گونه گان از گون به معنای برجستگی، خوب، شایستگی، نماد خاص؛ و گان به معنی سرزمین و پهنه تشکیل شده است. از این رو معنای واژه گونه گان به معنای زمینهای حاصلخیز و چراگاه های بکر و غنی است.
جونقان در گذشته جزء «میزدج» از محال چهارگانه بود و در حال حاضر از توابع شهرستان فارسان است.
جونقان محصور در کوههاست بطوریکه از جنوب به کوه سالدران، از شمال به کوه جهان بین و کوه شیخ، از جنوب شرق به کوه و تپه های آلماقاجی محدود می شود.
تنگه معروف «درکش ورکش» که در مسیر راه باستانی دزپارت قرار دارد، در نزدیکی جونـِقان قرار دارد. این راه باستانی از زمان عیلامیان مورد استفاده ساکنان کوهستان و دامنه های آن قرار می گرفت.
آثار و شواهدی مانند طاق سنگی های تنگ درکش ورکش مربوط به دوره ساسانیان و سنگ نوشته عصر اتابکان در این تنگ، حکایت از قدمت و اهمیت این راه و منطقه در گذشته دارد.
مسیر تنگه درکش ورکش که به راه شتررو نیز معروف است، در گذشته بخش وسیعی از منطقه چهارمحال را به اردل، دوپلان و در نهایت به خوزستان متصل می کرد.
دامنه های سرسبز کوهستانهای چهارمحال و بختیاری، تفرجگاه و شکارگاه شاهان و حاکمان آل بویه، سلجوقیان و صفویان بوده است.
اتابکان لُر بزرگ نیز تابستانها را در میزدج (دشت منطقه چهارمحال) و زمستان را در ایذج و مالمیر سپری می کردند.
بعد از لُرها، گله داران ترک در این منطقه استقرار یافتند.
ساکنان فعلی جونقان از ۲ گروه بزرگ بختیاریها و ترکها تشکیل شده اند.
ترکها از قبایل قشقایی و ابیوردی یا بلوردی هستند و بختیاریها شامل طوایف زنگنه، اورک، شالو، اسیوند، زراسوند و… می شوند.
گروهی فارس زبان و عده ای با منشأ عربی نیز در جونقان زندگی می کنند.
جونقان در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به شهر تبدیل شد.
۷۰% زمینهای مرغوب بخش میزدج در شهر جونقان قرار دارند. از اینرو بیشتر مردم جانقان به دامپروری و کشاورزی مشغولند و گندم و انگور از محصولات عمده کشاورزی آنان است.
جاذبه های گردشگری جانقان عبارتند از:
(۱) قلعه سردار اسعد بختیاری،
(۲) سنگ نوشته سراب جونقان،
(۳) ارتفاعات جهان بین،
(۴) بقایای جاده سنگفرش نردبانی،
(۵) طبیعت تنگه درکش ورکش،
(۶) آثار سنگی طاق سنگی تنگه درکش ورکش،
(۷) رودخانه کیار یا کلار، و
(۸) رودخانه آب جونقان.
آدرس جونقان فارسان:
ایران، شهرکرد، فارسان، جونقان