کلیسای وانک اصفهان | کلیسای آمنا پرگیچ
درباره کلیسای وانک اصفهان | کلیسای آمنا پرگیچ:
کلیسای جامع وانک یا آمنا پرکیچ به معنی کلیسای نجات دهنده مقدس، نام کلیسایی در محله جلفای اصفهان است که از نام کلیسای «سورپ آمنا پرکیچ وانک» جوغا در نخجوان گرفته شدهاست.
کلیسای وانک از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان میباشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شدهاست. وانک در زبان ارمنی به معنی صومعه است. در زمان شاه عباس؛ ارمنیان پس از استقرار در جلفای اصفهان، درصدد ایجاد تأسیسات اجتماعی و بناهای مذهبی خود برآمدند و با سرمایههای نقدی و خودیاری مردم، نخست به ساختن کلیسای وانک، نظیر همان کلیسایی که در جوغا داشتند و با همان نام همت گماشتند. همزمان با ساختن کلیسای وانک، کلیسای کوچکی نیز در بخش جنوب غربی آن ساختند. این کلیسا مدت ۵۰ سال مورد استفاده روحانیون ارمنی قرار گرفت. در سال ۱۶۵۵ میلادی در محل کلیسای مزبور شروع به ساختن کلیسای فعلی کردند و در سال ۱۶۶۴ میلادی آن را به پایان رساندند. بر سردر ورودی کلیسای وانک، طرح کلیسا بر روی سنگ حجاری شده و کتیبهای به این شرح به چشم میخورد:
“وانک آمنا پرگیچ و مقر اسقف اعظم ارمنیان ۱۶۰۶ میلادی“.
پس از اتمام بنای کلیسا، کتیبهای با کاشی لاجوردی و به خط طلایی بر سردر ورودی غربی کلیسای وانک نصب کردند که حاوی تاریخ آغاز و اتمام بنای کلیسا میباشد. در کتیبه مزبور چنین نوشته شده است:
“کلیسای وانک آمنا پرگیچ در سال ۱۶۵۵ میلادی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جاثلیقی «فیلیپوس» و پیشوائی خلیفه «داوید» و به یاری مردم خیر جلفا شروع شد و در سال ۱۶۶۴ میلادی به پایان رسید. ثواب عباداتی که در این کلیسا انجام میشود نصیب آنهایی که در قید حیاتند یا در گذشتهاند شود“.
مساحت کلیسای آمنا پرگیچ ۸۷۳۱ مترمربع است، که ۳۸۵۷ مترمربع آن ساختمان و بقیه فضای سبز و باغ وانک است. کلیسای آمنا پرکیج بر خلاف کلیساهای کهن ارمنی که بیشتر با سنگ ساخته شدهاند، با خشت خام بنا گردیده است. دیوار بیرونی کلیسا با آجر و دیوار درونی آن را با اندود گچ که بر روی آن نقاشی و تزیین شده پوشاندهاند.
کلیسای وانک دارای دو گنبد است؛ گنبد کوچک بر روی محل استقرار عامه مردم قرار دارد، و گنبد بزرگ بر روی قسمت مقدم محراب کلیسا ساخته شده است. گنبد کلیساهای کهن ارمنی مخروطی شکل است، ولی گنبد کلیسای وانک شبیه گنبد مساجد ایرانی عصر صفوی ساخته شده است.
تمامی دیوارها، طاق نماها، طوق گنبد، داخل گنبد و تمامی زوایای کلیسای وانک با رنگ روغن نقاشی و تزئین شده است. بیشتر دیوارنگارهای کلیسا مضامینی از انجیل دارد و تصاویری از بدو تولد تا عروج عیسی مسیح بر آنها نقش بسته است. بر روی بخشی از دیوارهای کلیسا، روز رستاخیز، داوری روز رستاخیز و بهشت و دوزخ دیده میشود. نقاشان این تصاویر همگی استادان ارمنی بودند از آن جمله خلیفه «هوانس مرکوز» و «کشیش استپانوس» و «استاد میناس» را میتوان نام برد.
کلیسای وانک از حیث طلاکاری و تذهیب در میان کلیساهای ارمنیان منحصر به فرد است.
آدرس کلیسای وانک اصفهان:
ایران، اصفهان، محله جلفا، کلیسای وانک | کلیسای آمنا پرگیچ