گنجنامه
درباره اطلاعات ضروری گنجنامه:
سنگ نوشته های گنجنامه نوشتارهایی از دوران داریوش شاه و خشایار شاه هخامنشی هستند که در دل یکی از صخره های کوه الوند در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان در انتهای دره عباس آباد حکاکی شده است.
گنجنامه شامل دو کتیبه است که هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان های پارسی باستانی، عیلامی و بابلی نو نوشته شده اند.
متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته است و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتیمتر دارد.
متن عیلامی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و
متن بابلی نو در ستون سوم قرار دارد.
مضمون هر سه متن در هر کتیبه یکی است و در واقع در هر کتیبه یک متن به سه زبان نوشته شده است.
کتیبه بالا سمت چپ متعلق به داریوش شاه و کتیبه پایین سمت راست متعلق به خشایار شاه می باشد.
مردم مدتها فکر می کردند این کتیبه ها نقشه گنجی را توضیح می دهد به همین دلیل به گنجنامه معروف شده اند اما آنچه نوشته شده است توصیفاتی از داریوش و خشایارشاه است.
فرورفتگی هایی که به منظور نوشتن این کتیبه ها کنده کاری شده اند هر کدام ۲۹۰ سانتیمتر عرض و ۱۹۰ سانتیمتر ارتفاع دارند. در اطراف این دو لوح باستانی سوراخ های منظمی بر سنگ کوه دیده می شود که می رساند این دو نوشته تاریخی در عهد قدیم ظاهراً درها و پوشش فلزی داشته اند تا آنها را از گزند باد، باران، آفتاب و غیره در امان نگه دارند.
کتیبه های گنجنامه در سال ۱۲۲۰ خورشیدی (حدود ۱۸۰ سال قبل) توسط اوژن فلاندن (نگارگر و باستان شناس فرانسوی) و همراه او پاسکال کوست مورد بررسی و مطالعه و نگاره برداری قرار گرفتند. سپس سر هنری راولینسون کاشف بریتانیایی توانست با استفاده از این کتیبه ها موفیت شایانی در گشودن رمز خط میخی پارسی باستان کسب نماید. به این ترتیب توانایی ترجمه این سنگ نوشته ها باعث شد تا سنگ نوشته های داریوش بزرگ در بیستون نیز ترجمه شوند.
متن کتیبه داریوش بزرگ در گنجنامه:
«خدای بزرگ است اهورامزدا،
که این زمین را آفرید،
که آن آسمان را آفرید،
که مردم را آفرید،
که شادی را برای مردم آفرید،
که داریوش را شاه کرد،
شاهی از (میان) بسیاری،
فرمانروایی از (میان) بسیاری،
منم داریوش،
شاه بزرگ،
شاه شاهان،
شاه سرزمین هایی که نژادهای گوناگون دارند،
شاه سرزمین دور و دراز،
پسر ویشتاسب هخامنشی»
متن کتیبه خشایار شاه در گنجنامه:
«خدای بزرگ است اهورامزدا،
که بزرگ ترین خدایان است،
که این زمین را آفرید،
که آن آسمان را آفرید،
که برای مردم شادی آفرید،
که خشایار را شاه کرد،
یگانه از میان شاهان بسیار،
یگانه فرمانروا از میان فرمانروایان بی شمار،
من خشایار شاه،
شاه بزرگ،
شاه شاهان،
شاه کشورهای دارای ملل بسیار،
شاه این سرزمین بزرگ دور دست پهناور،
پسر داریوش شاه هخامنشی»
کتیبه های باستانی گنجنامه در انتهای دره سرسبز عباس آباد و در ابتدای جاده همدان به تویسرکان روی یکی از صخره های الوند قرار گرفته اند. این جاده همان مسیر کاروان رویی است که در زمان هخامنشیان نیز وجود داشته است و داریوش شاه و خشایار شاه با لشکریان و همراهان خود از آنجا عبور می کردند. از آنجایی که این مسیر یکی از شعبات اصلی راه شاهی بوده که هگمتانه (پایتخت تابستانی هخامنشیان) را به بابل وصل می کرده است از راه های پر رفت آمد و امن آن دوران محسوب می شده است.
کتیبه های گنجنامه در کنار آبشار با شکوه گنجنامه و دره زیبای عباس آباد در دامنه کوه الوند در مسیر جاده تویسرکان قرار گرفته اند و همه روزه میزبان جمع کثیری از گردشگران طبیعت دوست و جاذبه های تاریخی است.
دهکده توریستی گنجنامه:
منطقه ای که سنگ نوشته های گنجنامه در آن واقع شده اند با توجه به وجود آبشار، تله کابین، غار آکواریوم و امکانات اقامتی و تفریحی بسیاری که در آن فرآهم آورده اند به یک دهکده توریستی کم نظیر تبدیل شده است و با توجه به اهمیت و جذابیت فوق العاده زیاد کتیبه های باستانی داریوش شاه و خشایار شاه نه تنها به قطب مهم گردشگری در همدان بلکه قطب گردشگری در ایران و خاورمیانه نیز تبدیل شده است.
این مجموعه که به عنوان یکی از قویترین قطب های گردشگری ایران و خاورمیانه مطرح شده و به عضویت سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) درآمده است و با ظرفیت روزانه ۵۰۰۰ نفر قابلیت ارائه انواع خدمات فرهنگی ورزشی، تفریحی و اقامتی را به گردشگران داخلی و خارجی دارا می باشد.
آدرس گنجنامه:
ایران، همدان، دره عباس آباد، گنجنامه