ارکواز
درباره ارکواز:
ارکواز با جمعیتی حدود ۱۵,۰۰۰ نفر در فاصله:
- ۴۳ کیلومتری جنوب شهر ایلام،
- ۷۵ کیلومتری شمال شرقی مهران، و
- ۱۸۰ کیلومتری شمالی غربی پلدختر
واقع شده است.
ارکواز محل یکجانشین شدن ایل ملکشاهی در استان ایلام و مرکز شهرستان ملکشاهی است.
شهرستان ملکشاهی دارای مناظر طبیعتی بسیار زیبایی است و این مناظر زیبایی خود را مدیون کوههای بزرگی است که این شهرستان را از چهار طرف محاصره کرده اند.
شهرستان ملکشاهی در بیشتر فصول سال، دارای آب و هوای معتدل و نسبتاً سرد است.
شهر ارکواز در دامنه رشته کوه کبیرکوه قرار دارد و جایگاه بسیار مناسبی از لحاظ آب و هوایی و پوشش گیاهی دارد.
در زمان سلطنت سلطان ملکشاه سلجوقی در این ناحیه ارگ نظامی وجود داشت.
در واقع ارکواز از دو واژه: (۱) «ارگ» به معنی قلعه و بارو و (۲) «واز» به معنی وسیع گرفته شده است.
نخستین اسکان دائمی ایل ملکشاهی در ارکواز در سال ۱۳۱۵ و توسط حاج فرامرز اسدی انجام شد.
حاج فرامرز اسدی با بنای خانه و مسجد در ارکواز محلی برای تجمع مردمان ایل ملکشاهی بنا نهاد و به تدریج سایر طایفه های ایل ملکشاهی در این مکان متمرکز گردیدند.
ایل ملکشاهی قبل از اجبار عشایر توسط رضا شاه؛ یکجانشین بودند.
ایلات ملکشاه در اصل از نوادگان سلطان ملکشاه هستند.
ایل ملکشاهی به دلاوری و جنگاوری در برابر متجاوزان (بخصوص دفاع از حملات امپراطوری عثمانی) معروف هستند.
شهر ارکواز از شمال و شمال شرقی و مشرق به دامنه کبیرکوه از جنوب و جنوب شرقی به کوه بیوره و از جنوب غربی به کوه کلک منتهی می شود.
منظره شهر ارکواز به صورت دره وسیع سرسبز با پستی و بلندیهای است که ساختمانها و محلات آن بین فضای سبز و در دامنه ها و کنار جویبارها بین رشته کوههای یادشده جلب توجه می کند.
ارکواز ملکشاهی در میان ۲ رشته ارتفاعات کبیرکوه و چهارزبر قرار گرفته است و قبلاً یکی از غنی ترین زیستگاه های حیات وحش بوده و مراتعی پربار داشته است بر همین اساس شکار در میان جوانان ارکواز رایج بود ولی به مرور زمان پرورش دامهای اهلی جایگزین شکار حیوانات وحشی شد، بنابراین کارد (بگده) و سلاح گرم عموماً یک وسیله لازم برای مردان ایل ملکشاهی بوده است. اکنون نیز در میان ایل ملکشاهی سلاح از احترام خاصی برخوردار است.
رودخانه های ارکواز:
ارکواز ۲ رودخانه فصلی دارد که عبارتند از:
(۱) رودخانه پیرمحمد (گاوی) که از کبیرکوه سرچشمه میگیرد و از میان شهر می گذرد و
(۲) رودخانه پالشکآب که از جنوب شهر ارکواز عبور می کند.
آب و هوای شهر ارکواز ملکشاهی معتدل نیمه مرطوب (اقلیم مدیترانه ای) است و دارای زمستانی ملایم و مرطوب و تابستانی نه چندان گرم ولی خشک است.
زبان ایل ملکشاهی زیر شاخه ای از کردی جنوبی با لهجه ملکشاهی است. در بسیاری از واژههای این گویش می توان اثری از گویش پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی مشاهده نمود.
دین مردم ملکشاهی اسلام و مذهب آنان شیعه دوازده امامی است.
ایل ملکشاهی به دو قسمت چمزی و گچی تقسیم بندی می شود و هرکدام دارای چندین طایفه است.
جاذبه های گردشگری ارکواز ملکشاهی:
(۱) آرامگاه سید محمد عابد،
(۲) بقعه سید محمد ابوچماقین (پیرکتک)،
(۳) کوشک قیَنفَر،
(۴) قلعه جوق،
(۵) نقشبرجسته گُل گُل ملکشاهی،
(۶) آبشار اما،
(۷) رودخانه پیرمحمد،
(۸) رودخانه پالشک آب،
(۹) کبیرکوه،
(۱۰) کوه بیوره،
(۱۱) کوه کلک.
آدرس ارکواز ملکشاهی:
ایران، ایلام، ارکواز ملکشاهی