قلعه سب
درباره قلعه سب:
قلعه سب سالمترین قلعه بلوچستان از دوران اسلامی است که بر روی صفحه ای سنگی و صخره طبیعی کم ارتفاع با خشت و گِل ساخته شده است.
قلعه سب در اوایل قرن ۱۲ هجری قمری مرکز حکمرانی حاکم محلی به نام ملک دینار خان و فرزندان او بود که در مناطق اطراف سیب و سوران حکمرانی میکردند.
آخرین حکمران قلعه سب غلام رسول خان بود که ۲ اتاق طبقه ۲ قلعه را به ساختمان اضافه کرد.
نام قلعه سب از نام روستای سیب به معنای جایگاهی که در آن آب روان است گرفته شده است. این واژه به طایفه های کهن در سراوان هم اطلاق میشود.
ساختمان قلعه سب مجموعه ای از حصار و بنای اصلی است که ۲۳ متر ارتفاع دارد. بنای اصلی قلعه سب در قاعده، به صورت مستطیل ۳۶ متر در ۲۵ متر، در دو طبقه ساخته شده است به گونه ای که هر چه بر ارتفاع آن افزوده میشود از حجم آن کم میشود و در ظاهر به شکل مصطبه هرم درمی آید که موجب ایستایی بیشتر بنا و جلوگیری از رانش دیوارهای قطور و مرتفع آن میشود.
معماران چیره دست محلی با بهرهگیری از تجربه خود، برای احداث قلعه سب تخم گیاهی به نام توتری را با گِل مخلوط میکردند و ملاطی چسبناک میساختند که وقتی خشک می شود، شدیدترین رگبارها و بارانهای فصلی بلوچستان نیز توانایی شستن آن را ندارند و به همین دلیل قلعه پایدار مانده است.
سازندگان قلعه همچنین با بهرهگیری از تنه درخت خرما و شاخ و برگ آن وگاهی حصیرهایی از داز (نخل کوتاه وحشی)، سقفها را میپوشاندند و روی آنها را با کاهگل می پوشاندند.
همچنین برای دسترسی ساکنان قلعه به آب شیرین، چاهی در دل صخره و حیاط مرکزی حفر شده است.
قلعه سب در مجموع ۱۰ اتاق کوچک و بزرگ دارد که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفته اند و برای دسترسی به فضاهای حاکم نشین و تابستانی، راه پله ای مخفی، کم عرض، با شیب زیاد وجود دارد.
محل ورود به قلعه سب تنها از طریق پلکان جنوب شرق امکانپذیر است و هنگام ورود پس از عبور از در اصلی قلعه به وسیله معبری به درگاهی، در سمت میانی دیواره غربی و از آنجا بوسیله یک راهرو تونل به طول ۱۷ متر با شیب نسبتاً تند به حیاط مرکزی هدایت می شوید.
قلعه سب را سیاسی ترین بخش از تاریخ شهرستان سراوان میدانند چون بر اساس متون تاریخی، اولین منطقه در شرق بلوچستان بوده است که نیروهای ناصرالدین شاه در سال ۱۲۵۷ خورشیدی به آنجا رفتند تا تحرکات منطقه را زیر نظر بگیرند.
آدرس قلعه سب:
ایران، چابهار، سراوان، روستای سیب؛ ۲۵ کیلومتری جنوب غرب سراوان، قلعه سب