روستای قلات
درباره روستای قلات:
روستای قلات ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و از جمله روستاهای هدف گردشگری و تاریخی استان فارس است. ارتفاع روستای قلات از سطح دریا ۲ هزار و ۶۵ متر، آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است. بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آنها به قرون پیش و بعد از اسلام مربوط میشود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دوران گذشته پیوند میزند.
مردم روستای قلات به زبان فارسی و با لهجه محلی (قلاتی) سخن میگویند، آنها مسلمان بوده و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند. روستای قلات در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد، خانههای روستائیان به صورت پلکانی در دامنه کوه بنا شده و درختان بلندی آنها را در برگرفته است. مصالح به کار رفته در خانههای قدیمی روستای قلات سنگ، خشت، گل، گچ و چوب و سقف آنها نیز مسطح است، برخی از خانهها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته شدهاند.
موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است، بطوریکه در سالهای اخیر بناها و خانههای مدرنی در این روستا ساخته شده و سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است. بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته میشوند. شغل اکثر مردم روستای قلات؛ دامداری، باغداری و فعالیتهای خدماتی و صنایع دستی است.
گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغی و فرآوردههای لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست. شیره انگور، رب انار و آبغوره از دیگر فرآوردههای غذایی روستای قلات است.
محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که برای خنک نگهداشتن آب به کار میرود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع دستی این روستاست.
روستای کوهستانی قلات، چشماندازها و جلوههای طبیعتی بسیار زیبایی دارد و باغهای سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری بوجود آورده است.
بافت کالبدی معماری خیرهکننده کوهستانی، کوچههای پر پیچ و خم که جویبارهای زلالی نیز در میان آنها جاریست، جذابیت منحصر بفردی به روستای قلات بخشیدهاند.
آبشارهای سهگانه روستای قلات که از میان صخرهها سرازیر میشود، از جاذبهها و زیباییهای طبیعتی روستای قلات به شمار میآیند. حواشی رودخانههای شب شتری و چشمه انجیری، با پوششی از گیاهان خود رویش، گلهای وحشی و گیاهان دارویی بومادران، ختمی، آویشن، پونه، مرزه و … از جاذبههای کمنظیر روستای قلات محسوب میشود.
کلیسای قدیمی روستای قلات که معماری سنگی و جالب توجهی دارد، در میان درختان بلند کوچههای آرام روستا بهجا مانده است. این کلیسا که در گذشته عبادتگاه مسیحیان ساکن در روستای قلات بوده، اینک به دلیل مهاجرت آنان رو به تخریب گذاشته است.
تفرجگاههای معروف شب شتری و چشمه انجیری که در فصول بهار و تابستان با سرسبزی و طراوت جلوه خاصی مییابند، گردشگران بسیاری به سوی خود جلب میکنند.
آسیابهای آبی، گورستان قلات و نوع حجاری و حکاکی سنگهای آن، بازار قدیمی و سنگفرش شده، قلعه قزل ارسلان و دیگر جاذبههای گردشگری روستای قلات در زمره ثروتهای طبیعی و تاریخی روستا به شمار میرود.
مردم روستای قلات در ایام ویژهای از سال مانند نوروز، سیزده به در و چهارشنبهسوری به جشن و شادی میپردازند و در ایام عزاداری به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا به سوگ مینشینند و در مکانهای مذهبی به عزاداری و احسان میپردازند.
مردم روستای قلات اغلب در مراسم جشن و سرور و به ویژه در عروسیها از پوشاک عشایر قشقایی استفاده میکنند. موسیقی مورد علاقه مردم روستای قلات، همان موسیقی رایج در نواحی روستایی استان فارس است.
واشنگ نوعی همآوایی است که توسط زنان روستای قلات در عروسیها اجرا میشود و ضرب، ویلون، دهل و سرنا از سازهای متداول روستای قلات است.
کشک پیاز، کشک گردو، عدسی، کلهپاچه و آش رشته از غذاهای محلی رایج در این روستای قلات است.
قلات از جمله نقاط گردشگرپذیر و علاقهمندان به طبیعتگردی و گروههای کوهنوردی بوده و در تمام فصول به ویژه بهار و تابستان مملو از این گروهها است.
آدرس روستای قلات:
ایران، شیراز، ۲۲۵ کیلومتری شیراز در جاده شیراز-فیروزآباد-جهرم، روستای قلات