کاخ گلستان
درباره کاخ گلستان:
کاخ گلستان از کاخ های دوره زندیه و قاجاریه است که در مرکز شهر تهران قرار دارد. کاخ گلستان با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال یکی از منحصربفردترین مجموعه های تاریخی ایران می باشد. کاخ گلستان از عهد صفویه تا دوران معاصر دستخوش تغییراتی گردیده است. هر چند که بنیان کاخ گلستان در دوران شاه عباس صفوی گذاشته شد ولی امروزه از آن بنیان ها اثری در میان نیست و ابنیه کاخ گلستان از دوران زندیه به بعد است. کاخ گلستان از جانب یونسکو به عنوان میراث بشری به ثبت رسیده است.
بناهای موجود در کاخ گلستان عبارتند از:
(۱) شمس العماره،
(۲) تالار سلام،
(۳) تالار آینه،
(۴) ایوان تخت مرمر،
(۵) حوضخانه،
(۶) کاخ ابیض،
(۷) خلوت کریمخانی،
(۸) عمارت بادگیر،
(۹) تالار عاج،
(۱۰) تالار الماس،
(۱۱) تالار برلیان،
(۱۲) حوضخانه عمارت بادگیر.
بناهایی که قبلاً در کاخ گلستان بوده است و اکنون نیست عبارتند از:
(۱) عمارت اندرونی،
(۲) خوابگاه ناصری،
(۳) تالار خاقان مغفور،
(۴) عمارت خروجی،
(۵) عمارت صندوق خانه و رخت دارخانه سلطنتی،
(۶) تکیه دولت.
رویدادهای تاریخی که در کاخ گلستان رخ داده اند عبارتند از:
(۱) تاجگذاری پادشاهان قاجار از جمله احمدشاه بر تخت مرمر،
(۲) تاجگذاری مظفرالدین شاه قاجار در عمارت بادگیر،
(۳) گشایش مجلس یکم،
(۴) برپایی مجلس موسسان برای اعلام انقراض سلسله قاجار و استقرار سلطنت پهلوی در تکیه دولت،
(۵) نخستین جلوس رضاشاه بر تخت مرمر،
(۶) تاجگذاری رضاشاه در تالار سلام،
(۷) تاجگذاری محمدرضا پهلوی در تالار سلام.
نام شاهان ساکن در کاخ گلستان عبارتند از:
(۱) آغا محمدخان قاجار،
(۲) فتحعلی شاه قاجار،
(۳) محمدشاه قاجار،
(۴) ناصرالدین شاه قاجار،
(۵) مظفرالدین شاه قاجار،
(۶) محمدعلی شاه قاجار،
(۷) احمدشاه قاجار.
عمارت بادگیر
عمارت بادگیر بخشی از کاخ گلستان است. عمارت بادگیر بین سالهای ۱۲۲۰ و ۱۲۶۰ خورشیدی به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. مظفرالدین شاه قاجار در عمارت بادگیر کاخ گلستان تاج گذاری کرد. نام این بنا برگرفته از بادگیر بلند این ساختمان است. عمارت بادگیر به طور کامل به دستور ناصرالدین شاه بازسازی شد. برج های بادگیر تنها بادگیرهای تزئین شده با معرق در ایران می باشند. در زیر عمارت بادگیر یک اتاق تابستانی بزرگ قرار داشته که با جریان باد چهار برج بادگیر و با کمک حوضخانه میانی که آب قنات شاهی در آن جاری بود خنک می شده است. در آن زمان؛ جلسات هیات وزرا غالباً در عمارت بادگیر تشکیل می شد که اعضای آن نیز از درب شمس العماره؛ که درب نسبتاً بزرگی بود؛ رفت و آمد می کردند و به درب هیات وزرا مشهور شده بود و اتومبیل رئیس الوزرا (که تنها اتومبیل آن هیات بود و ماشین کالسکه ای هفته نفره سیاهی بود) جلو درب توقف می نمودند.
شمس العماره:
شمس العماره یا بنای خورشید؛ یکی از بناهای تاریخی تهران مربوط به دوره قاجار است که ناصرالدین شاه دستور ساخت آن را داد. شمس العماره شاخص ترین بنا در کاخ گلستان است. دلیل برجسته بودن شمس العماره؛ بلندی، تزئینات و طراحی آن است. شمس العماره دارای ۵ طبقه و ۳۵ متر ارتفاع است که در زمان ساخت بلندترین ساختمان آن دوره در تهران بوده است و اولین ساختمانی بود که از فلز در سازه آن استفاده کرده اند. کلیه ستون های طبقات بالا و حفاظ ها چدنی هستند. قبل از ساخته شدن سر در باغ ملی؛ سمش العماره به عنوان نماد شهر تهران شناخته می شد. ساعت شمس العماره هدیه ملکه ویکتوریا به کاخ ناصرالدین شاه است. ساعت هدیه شده توسط ملکه ویکتوریا بر بلندای کاخ شمس العماره نصب شد و آوای ناقوسش همه تهران کوچک آن زمان را آگاه می کرد. از سروده های معروف درباره شمس العماره عبارت است از: “برفتم بر سر در شمس العماره / همون جایی که دلبر خونه داره”.
ساعات بازدید از کاخ گلستان:
ساعات بازدید از کاخ گلستان همه روزه از ساعت ۹ الی ۱۷ می باشد و برای بازدید از کاخ گلستان حداقل به ۲ ساعت زمان نیاز است.
آدرس کاخ گلستان:
تهران، میدان امام خمینی (ایستگاه مترو امام خمینی)، خیابان ۱۵ خرداد، میدان ارگ.