مسجد جامع کبیر یزد
درباره مسجد جامع کبیر یزد:
مسجد جامع یزد به شیوه تک ایوانه در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره در دل کویر ساخته شده است.
متخصصین؛ پایههای اصلی مسجد جامع یزد را متعلق به دوران ساسانیان و بنای فعلی مسجد؛ از لحاظ شیوه معماری؛ را متعلق به دو دوره موسوم به آذری می دانند.
همچنین کارشناسان بنای گنبدخانه مسجد جامع یزد را متعلق به دوران ایلخانیان و سردرب بسیار بلند مسجد جامع یزد را متعلق به زمان شاهرخ شاه و دوران تیموریان میدانند.
مسجد جامع یزد از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردرب بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربفردش، شهرت دارد.
سبک معماری مسجد جامع یزد به شیوه آذری است.
مسجد جامع کبیر یزد، یکی از شاهکارهای تاریخی ایران است که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون تاریخی بجا مانده است.
مسجد جامع یزد یکی از زیباترین مساجد دوران تیموریان است بطوریکه از نظر کاشیکاری، سردرب بلند، مناره ها و کتیبه؛ آن در زمره زیباترین شاهکارهای معماری قرن ۹ هجری قمری بحساب می آید.
کتیبه های مسجد جامع یزد یکی به خطّ کوفی آجری و دیگری به خطّ ثلث سفید بر روی کاشی لاجوردی نوشته شده است. در متن کتیبه سردرب نام شاهرخ شاه از شاهان مطرح تیموریان و سلطان جهانشاه و تاریخ ۸۶۱ هجری قمری آورده شده است.
در دوران پیش از اسلام و بخصوص در دوران ساسانیان مکان فعلی مسجد جامع یزد، احتمالاً آتشکده بوده است و تا دوران پس از اسلام نیز دوام داشته است.
بنای کنونی مسجد جامع یزد با وسعتی حدود ۱۰ هزار مترمربع شامل قسمت های زیر است:
(۱) سردرب ورودی و جلوخان،
(۲) صحن وسیع،
(۳) رواق های جانبی صحن،
(۴) ایوان،
(۵) گنبدخانه و شبستان های طرفین آن،
(۶) شبستان بزرگ ستوندار،
(۷) کتابخانه،
(۸) تزیینات غنیّ و زیبا و
(۹) کتیبه ها و سنگ نوشته های تاریخی و غیر تاریخی.
بنیاد مسجد جامع یزد را مربوط به نیمه دوم قرن سوم هجری قمری؛ در زمان حکومت عمرولیث و در عصر صفاریان یا قبل از سلاجقه میدانند.
مسجد جامع یزد به چند دلیل حایز اهمیّت است که عبارتند از:
(۱) مسجد جامع یزد قدیمترین نمونه معماری است که طی قرن ۹ هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیه یزد از آن تقلید شده است؛ این طرح مرکّب از یک مقصوره گنبددار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیده است.
(۲) چهارگوش بودن پلان مسجد جامع یزد برگرفته از الگوی معماری کعبه است.
(۳) مسجد جامع یزد بنایی کاملاً قدسی و متعالی در اسلام دارد و به عنوان نمادی کیهانی در الگوهای معماری مسلمین مورد استفاده قرار میگیرد.
(۴) تزیینات داخل و خارج گنبد، نمای خارجی داخلی ایوان اصلی و محراب زیبای مسجد جامع یزد که از قسمتهای مهم آن به شمار می رود بینهایت ارزنده و جالب هستند.
آدرس مسجد جامع کبیر یزد:
ایران، شهر یزد، خیابان امام، خیابان مسجد جامع، مسجد جامع کبیر یزد