مجموعه امیرچخماق یزد
درباره مجموعه امیرچخماق یزد:
مجموعه امیرچخماق یزد شامل بازار، تکیه، مسجد و ۲ آب انبار است که قدمتشان به دوره تیموریان میرسد.
امیر جلال الدین چقماق، از سرداران و امرای شاهرخ تیموری در سده ۸ هجری قمری است که در آن زمان حاکم یزد بود و به دستور وی مجموعهای متشکل از تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروانسراها، خانقاه، قناتخانه و چاه آب سرد ساختند تا بار دیگر به یزد رونق بخشد.
در این کار فاطمه خاتون همسرش معروف به ستی فاطمه که مقبره اش در ضلع شمالی ارسن امیر چقماق قرار دارد، او را یاری کرد.
مسجد امیر چخماق یزد
در متون تاریخی مسجد امیر چقماق یزد را به نام مسجد جامع نو یا مسجد دهوک نیز خوانده اند.
مسجد امیرچقماق در ضلع جنوبی میدان امیرچخماق قرار دارد و در کریاس (ساختمان جلوی درب وروردی) مسجد که رو به میدان باز میشود، سنگی نصب شده است که بر روی آن متن وقف نامه ای به خط نسخ نقر شده است.
سنگ نصب شده در کریاس مسجد امیر چخماق به طرف میدان است، شبکه ای ظریف از کاشیهای معرق دور سطح خارجی گنبد وجود دارد. همچنین محراب صفه اصلی با طاقنمای مقرنس کاری این مسجد را از نظر مرتبه زیبایی بعد از مسجد جامع قرار داده است.
میدان امیرچخماق در عصر صفوی نیز به همین نام شهرت داشت.
در زمان شاه عباس برخی از این آثار احیاء شد از جمله چهار سوقی بر روی کاروانسرا ساختند.
تکیه امیر چخماق، ساختمانی پر از غرفه است و در هنگام سوگواری و نخل گردانی مراسم محرم، حاکم در غرفه شاه نشین و بانوان در دیگر غرفهها تکیه می زدندند و آیین مردم را نظاره میکردند.
اوایل قرن سیزدهم هجری میدان جلوی مسجد و سردر بازار امیرچخماق تبدیل به حسینیه شده است. البته آنچه مسلم است در آن زمان، این مکان نقش حسینیه را نداشته است چون ساخت چنین فضاهایی از زمان صفویه به بعد در ایران رواج پیدا کرده است.
میدان امیرچخماق تا پیش از دوره پهلوی مانند برخی دیگر از میدان ها؛ گورستان نیز شده بود و برخی از مردم به دلیل فرخندگی حسینیه اش، مردگان خود را در آنجا خاک میکردند. از همان آغازین سالهای سده ۱۳ از دفن مردگان در میدان امیرچخماق ممانعت به عمل آمد و گورها ویران و دوباره میدان حالت اصلی خود را پیدا کرد.
مجموعه امیر چخماق، یکی از شاخص ترین مجموعه های تاریخی شهر یزد است که تقریباً در وسط بافت قدیمی شهر واقع شده و یکی از نقاط مهم یزد محسوب می شود.
آدرس مجموعه امیرچخماق یزد:
ایران، یزد، خیابان قیام، مجموعه امیرچخماق یزد