雅茲德

關於雅茲德:

 

總覽:

بعد از آمدن اسلام و گرایش مردم یزد به دین اسلام عنوان دارالعباده به این شهر داده شد.

واژه یزد در لغت به معنای مقدس و پاک است و وجه‌تسمیه این شهر، سرزمین مقدس و شهر خدا است.

به دلیل وجود حسینیه‌های بزرگ و مجهز و همچنین سبک سینه زنی و نوحه خوانی خاص و نخل برداری ظهر عاشورا و … محمدتقی فلسفی سخنران شهیر در دهه ۵۰ به یزد لقب حسینیه ایران داد.

شهر یزد به دلیل معماری تاریخی ارزشمند و بافت سنتی دست نخورده‌اش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

مسلماً بارزترین خصوصیت شهر یزد را می‌توان وجود محله‌های قدیمی و سنتی با کوچه پس کوچه‌های خشت و گلی در هم تنیده، بازارها، مساجد، حمام و خانه‌های آن دانست.

در مجموع ۷۷ محله از مجموعه محلات شهر یزد به دلیل قرار گرفتن در محدوده بافت تاریخی یا در حریم آن، تحت عنوان “بافت تاریخی یزد” به ثبت آثار ملی رسیده‌اند.

مهمترین محله باستانی یزد محله باستانی چهار منار می‌باشد.

معماری بافت شهر یزد خاص کویر است. بادگیرها، مناره‌ها و گنبدها مشخص‌ترین جنبه ظاهری معماری شهر است. در این معماری از بادگیر برای گرفتن جریان باد و خنک کردن فضای ساختمان استفاده می­شده است.

بافت و ساخت معماری ویژه منطقه یزد از بارزترین نمونه‌های معماری خاص اقلیم‌های گرم و خشک در جهان است.

اوج آبادانی یزد از سده ۸ هجری به بعد بوده است و اتابکان یزد از مهمترین عوامل پیشرفت این شهر در سده‌های گذشته به‌شمار می‌روند.

سوغات­های یزد عبارتند از: قطاب، پشمک، باقلوا، کیک یزدی، لوزهای پنچگانه، حاجی بادام، انواع پارچه، قالی، قالیچه، گلیم، سجاده، زیلو، سجاده، پتو، لنگ، حصیر، سفال، سرامیک، کاشی، انار، ارده، حلو ارده، گیوه، سریشم، و زیورآلات.

 

雅茲德金融:

در یزد صنایع بزرگی همچون فرش، نساجی، فولاد، معادن آهن، سنگ و زغال سنگ، کارخانجات کاشی، کابل و فیبر نوری و صنایع غذایی جای گرفته‌است.

البته صنعت زرگری یا طلا سازی در یزد از مهمترین و مشهورترین صنایع یزد در سطح ایران است.

یزد با داشتن بیش از سه هزار واحد صنعتی، در فهرست شهرهای دارای آلودگی بالای کشور ایران قرار دارد.

صنایع خُرد و همچنین صنایع دستی نیز در یزد بسیار گسترده است.

 

雅茲德地區:

حدود ۷۰ هزار کیلومترمربع

 

雅茲德的人口:

حدود ۵۳۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۵

雅茲德的地理位置:

شهر یزد در منطقه فلات مرکزی ایران؛ بین رشته کوههای شیرکوه و خرانق و در دشتی خشک و پهناور به نام دشت یزد­ اردکان قرار گرفته ‌است.

شهرستان یزد از شمال به میبد و اردکان، از شرق به اردکان و بافق، از غرب به استان اصفهان و از جنوب به تفت، ابرکوه و مهریز محدود می‌شود.

میانگین بلندی شهرستان یزد از سطح دریا ۱۲۰۰ متر است.

بارش اندک همراه با تبخیر شدید، دور بودن از دریا، نزدیکی با کویر خشک و پهناور نمک، رطوبت نسبی کم همراه با گرمای بسیار، از عواملی هستند، که یزد را به گونه یکی از خشک‌ترین مناطق ایران درآورده است.

منطقه یزد همچنین با نوسانات شدید درجه حرارت مواجه است.

شهر یزد در فاصله ۶۲۶ کیلومتری جنوب و شرق شهر تهران، ۳۲۳ کیلومتری شرق و جنوب شهر اصفهان، ۴۴۱ کیلومتری شمال و شرق شهر شیراز، ۳۶۹ کیلومتری شمال و غرب شهر کرمان، ۳۶۰ کیلومتری جنوب غربی شهر طبس، و ۹۰۶ کیلومتری جنوب غربی شهر مشهد واقع شده است.

 

雅茲德的歷史:

یزد از سرزمینهای کهن و تاریخی ایران زمین است. در بعضی از منابع؛ بنای اولیه برخی از شهرهای استان یزد همچون میبد را به سلیمان پیغمبر، یزد را به ضحاک و اسکندر مقدونی و ابر کوه را به ابراهیم پیغمبر نسبت داده‌اند.

مجموعه آثار باستانی موجود در استان یزد نیز گویای قدمت تاریخی این منطقه است.

پژوهشگران این منطقه را که در مسیر شاهراه‌های باستانی: (۱) ری به کرمان و (۲) پارس به خراسان قرار داشت، جزء سرزمینهای دوردست مادها شمرده‌اند.

برخی صاحبنظران، تاریخ ساخت یزد را به “یزدگرد اول” در سلسله ساسانیان نسبت می‌دهند و معتقدند که وجه تسمیه یزد در ارتباط با نام وی و واژه “یزش” به معنی ستایش و نیایش در زبان فارسی میانه است.

برخی نیز معتقدند بهرام گور به پاس بهبود اندک بیماریش در این منطقه دستور ساخت یزد را داده است. دوران پادشاهی بهرام گور قبل از یزدگرد بوده است. سپس زمانیکه انوشیروان به حکومت رسید، یزد را به دختر خود “مهرنگار” بخشید و وی را از مداین به یزد فرستاد و در آنجا ساختمان‌های زیادی ساخت. دهاتهای “مهرگرد” یا “مهریجرد”، “مهرجرد”، “هرمیز” یا “خورمیز” نیز در همان دوره ساخته شد. سپس دختران خسروپرویز پادشاه بعدی سلسه ساسانیان (به نامهای ایران­دخت و توران­دخت) به آبادانی بیشتر یزد پرداختند.

حدود ۵۰۰ سال بعد از انقراض سلسله ساسانیان به دست خلفای اسلامی (عمر و عثمان)؛ با کشته شدن فرامرز بن علی در جنگ با خان فتای، سلطان سنجر، حکومت یزد را به دختران فرمانده خود که پسری نداشت واگذاشت و رکن‌الدین سام از سرداران سپاه فرامرز را برای اداره یزد به اتابکی آنان گماشت.

اتابکان یزد نزدیک به ۱۴۰ سال بر این خطه حکومت کردند. در دوران اتابکان؛ بناهای بسیاری در یزد ساخته شد.

همچنین اتابکان یزد به هنگام حمله مغولان به ایران؛ حاکمیت آنان را پذیرفتند و شهر یزد را از تاخت و تاز و کشتار مردم توسط سپاه مغولان مصون داشتند.

سرانجام سلسله اتابکان یزد در سال ۷۱۸ هجری قمری به دست امیر مبارزالدین برچیده شدند.

اهمیت راهداری، امنیت و گسترش راه‌ها در آن زمان به اندازه‌ای بود که خاندان مظفر (امیر مبارزالدین) از راهداری یزد و میبد به پادشاهی رسیدند. امیر مظفر، بزرگ این خاندان، از نوادگان غیاث الدین خراسانی بود، که در دربار ایلخان مغول وارد خدمت شد و به حکومت میبد رسید. پس از مرگ او، پسرش امیر مبارز الدین محمد؛ اتابک یزد را در نبردی شکست داد و به حکومت اتابکان یزد پایان داد و از سوی ابوسعید بهادرخان، به حکومت یزد نیز رسید.

مبارز الدین محمد دم از استقلال زد و بر کرمان، شیراز و قلمرو حکومت ملوک شبانکاره در جنوب ایران چیره شد و در سال ۷۲۳ هجری قمری حکومت آل مظفر را تشکیل داد.

حکومت آل مظفر؛ میبد را پایگاه اصلی خود قرار دادند و از اینجا به نواحی دیگر مثل کرمان، فارس، اصفهان و تبریز چنگ انداختند، لذا یزد از نظر سیاسی و اقتصادی به چنان اعتبار و اهمیتی دست یافت که در هیچ عصری از تاریخ خود بدان منزلت نرسیده بود. اوج شکوفایی و عظمت فرهنگی یزد نیز مربوط به همین زمان است.

در هیچ جای ایران به اندازه یزد دارالتعلیم به وجود نیامد، به گونه‌ای که یزد به «دارالعلم» ملقب شد. در مدارس، مساجد، دارالسیاده‌ها و خانقاه‌ها علوم مختلف رایج زمان تدریس می‌شد.

ویژگی دیگر دوران آل مظفر رونق تصوف در یزد است.

بعد از آل مظفر؛ تیموریان و سپس صفویان برای یزد حاکم شدند. در این سالها یزد چندین بار بین سران مختلف دست به دست شد و محاصره شدن ها و جنگ های مختلفی را در خود دید. در ادامه محمود افغان به ایران حمله کرد ولی نتوانست بر یزد چیره شود و دستش از یزد کوتاه ماند ولی اصفهان را فتح کرد. اشرف خان جانشین محمود افغان توانست رهبران یزد را با حیله نابود کند. ولی سپس نادرشاه توانست اشرف افغان را در جنگ مشهوری شکست داده و منطقه را آزاد کند. مومن خان از خاندان رهبران سابق یزد به دستور نادرشاه حاکم یزد شد و این خاندان تا اواخر قاجاریه در نقش مستوفی؛ حاکم یزد بودند.

 

雅茲德文化:

مردم یزد به زبان پارسی رایج با لهجه یزدی سخن می‌گویند و بسیاری از واژه‌ها و ترکیبات زیبای پارسی را در گویش خود حفظ کرده‌اند. گویش یزدی بخشی از پارسی دری است.

بیشتر مردم یزد مسلمان و شیعه دوازده‌ امامی هستند. همچنین گروه بزرگی از زرتشتیان ایران در یزد ساکن هستند.

اقلیت کوچکی از یهودیان نیز ساکن یزد می‌باشند.

در ایران عموماً استان یزد را به عنوان استان مذهبی می‌شناسند.

با وجود اینکه بیشتر مردم یزد مسلمان هستند، اما اقلیت‌های دینیِ دیگری نیز در شهر یزد ساکن‌اند. در اطراف شهر یزد و همچنین داخل آن، زیارتگاه‌های مختلفی برای زرتشتیان وجود دارد.

 

雅茲德氣候:

یزد، دارای آب و هوای اقلیمی گرم و خشک و بیابانی است و نوسان دما در تابستان و زمستان و حتی در شب و روز بسیار زیاد است.

یزد دارای ۲ فصل است:

(۱) فصل بلند گرما از اسفند تا مهر و

(۲) فصل کوتاه سرما از آبان تا اواخر بهمن.

雅茲德的縣:

雅茲德景點: